خانه تکانی سنت کهن بانوان ایرانی در آستانه نوروز
به گزارش خبرنگار آفتاب دل، با فرارسیدن عید نوروز مردم استان کردستان نیز همزمان با مردم سایر مناطق مختلف کشور در رسمی زیبا و سنتی با خانه تکانی خود را برای استقبال از بهار آماده می کنند.
بوی نسیم بهاری به مشام میرسد و ایام زیبا و خجسته نوروز در راه است، در این روزهای شاد که به پیشواز عید میرویم وقت آن رسیده که به سنت دیرینه نیاکانمان دستی به سر و گوش خانه و کاشانه زنیم و به اصطلاح «خانهتکانی»کنیم.
خانه تکانی سنتی است که از دیر باز در ماه های پایانی سال برای استقبال از بهار انجام میشود که بر گرفته از تازگی و نو شدن می باشد .
افراد خانه های خود را از گرد و خاک پاک میکنند ولی نباید فراموش شود که خانه تکانی اصلی تغیر و تحول در رفتارها ، پاک شدن دل ها از کینه ها وکدورت ها می باشد. ایرانیان از دیر باز این سنت زیبا را به پا می دارند آن ها بر این باورند که ،با دور ریختن وسایل قدیمی کهنه و جایگزین کردن وسایل نو به زندگی طراوت و شادابی خاصی می دهد که با نو شدن سال و آمدن فصل زیبا وبا طراوت بهار همراه خواهد شد و روحیه سر زندگی را به همراه خواهد داشت.
برخی روانشناسان در تحلیل کارکردهای این سنت پسندیده معتقد هستند خانه تکانی به افراد جرأت رهایی از وابستگی ها را می دهد و فرصت دور ریختن خاطرات بدی که در ذهن خود بایگانی کرده اند را ایجاد می کند. خانه تکانی، اولین مشخصه نزدیک شدن به سال نو و روزهایی دیگر است سالی که در آن باید همراه با تمیز کردن پلیدی های مادی، پلیدی های روحی را نیز دور کرد.
با خانه تکانی خود را برای استقبال از بهار آماده می کنیم
یکی از شهروندان سنندجی در گفتگو با خبرنگار ما می گوید: خانه تکانی یک رسم قدیمی است که شاید در گذشته، متناسب با فضاهای کوچکتر و اسباب و اثاثیه کمتر یا حداقل سادهتر انجام میشد، ولی به مرور و همراه با پیچیدگیهای این روزگار، این سنت هم ابعادی پیچیده و وسواسمانند بهخود گرفته است.
وی گفت: در حالی به روزهای واپسین اسفندماه نزدیک می شویم، که مردم استان کردستان نیز همزمان با مردم سایر مناطق مختلف کشور در رسمی زیبا و سنتی با خانه تکانی خود را برای استقبال از بهار آماده می کنند.
این روزها با عبور از هر کوچه و محله ای چند فرش رنگارنگ شسته شده را می توان دید که روی دیوار خانه ها خودنمایی می کنند، عده ای مشغول پاک کردن درب و شیشه منازل هستند و عده ای نیز گرد و غبار را از سر و روی خانه ها می رانند و گویی بی صبرانه انتظار میهمان مبارک و خوش قدمی هستند.
تأثیر خانه تکانی و احساس شادمانی
طیبه صادقی یکی دیگر از شهروندان سنندجی اظهار می کند: پاکیزگی پیش از آن که، اهمیت جسمانی و سلامت برای جسم و بدن انسان داشته باشد، روی روح و روان انسان مؤثر است.
وی گفت: خانه تکانی بیشتر به شستن و تمیز کردن لوازم خانه مثل فرش و لباس و همچنین خریدن وسیله های نو و تعمیر کردن وسایل مربوط می شود. کوشش خانواده برای تمیز کردن وسایل خانه یک فعالیت دسته جمعی است و آنها سالی یکبار آنها را به بهانه جشن سال نو و تمیز کردن اسباب خانه دور هم جمع می کنند.خانه تکانی از جمله سنت هایی است که در طول سالیان سال در جامعه کهن ایرانی باقی مانده است و علاوه بر اعتقادات مذهبی ما هویت ملی ما را نشان می دهد.
وی افزود: کارکرد خانه تکانی عامل مهمی است که در طول تاریخ این سنت را پا برجا نگه داشته است و از محو شدن آن جلوگیری کرده است.در شهرهای بزرگی مثل تهران در طول یک سال آلودگی زیادی بر وسایل زندگی می نشیند و اگر خانه تکانی سالانه که با دقت و وسواس خاصی انجام می گیرد، نباشد، خانه رنگ تمیزی و پاکیزگی نمی بیند. این در حالی است که در خانه تمیز، احساس شادمانی بوجود می آید، بطوری که افراد آن خانه احساس می کنند پس از یک سال کار و خستگی مداوم آرامش تازه ای را به دست آورده اند.
اما درست است که سنت قدیمی خانه تکانی در آستانه بهار، شاید چهره خانه ها را در آغاز سال نو تازه می کند ولی اگر آیین با رعایت نکات ایمنی همراه نباشد، ممکن است به یک دردسر تمام عیار تبدیل شود؛ دردسری که سلامت تمام اعضای خانواده، بویژه خانم های خانه دار را تهدید می کند.
که در همین زمینه کارشناسان توصیه می کنند افراد از انجام فشرده کارهای خانهتکانی خودداری کرده و سعی کنند با تقسیمبندی مناسب کارها، آن را در تعداد روزهای بیشتری انجام دهند.
بیشترین آسیبها در خانهتکانی به دنبال انجامدادن کارهای سنگین رخ میدهد
با توجه به اینکه بیشترین آسیبها در خانهتکانی به دنبال انجامدادن کارهای سنگین رخ میدهد از این رو لازم است افراد از بکارگیری حداکثر توانشان خودداری کرده و سعی کنند اجسام را با استفاده از کمک دیگران بلند کنند.
افراد پیش از انجام کارهای خانهتکانی کارها را با برنامهریزی مناسب تقسیمبندی کرده و ابتدا یک تصور ذهنی از انجام کارها داشته و سپس اقدام به جابجایی وسایل کنند تا جابجایی وسایل را به حداقل ممکن برسانند.
به عقیده یک متخصص طبفیزیکی حداکثر زمان مناسب برای انجام کارهای خانهتکانی 45 دقیقه است و افراد باید سعی کنند پس از این مدت کار، حتما به همان میزان استراحت داشته باشند.
کامبیز خاموشیان تصریح می کند: همچنین افراد باید حدود دو 45 دقیقه در صبح و دو 45 دقیقه در بعدازظهر کار انجام داده و از انجام فشرده کارها در طول روز خودداری کنند.
و اما در خصوص شستن فرش در این ایام نیز باید به این نکته توجه داشت که به دلیل افزایش دو برابری وزن فرش هنگام شستن، افراد باید به طور جدی از بلند کردن آن به تنهایی خودداری کرده و حتما این کار را با کمک دیگران انجام دهند.
با این حال افراد بهتر است از همین حالا کار خانه تکانی را شروع کرده و کارها را تقسیمبندی کنند و از انجام فشرده کارها در روزهای پایانی اسفندماه اجتناب کنند.
انتهای پیام/