سکونتگاههای غیررسمی آسیبهای اجتماعی را افزایش میدهد
صرف ساعتهای متوالی کفاف سیاحت در نقاط مختلف سنندج را نمیدهد. کردستان بهصورتی فزاینده در مسیرگسترش حوزه شهری حرکت میکند و ساختوسازها با سرعت گسترش یافته است.
به گزارش آفتاب دل، اگر چند سال پیش در سنندج به گشت وگذار میپرداختیم، میتوانستیم درمدت کوتاهی به همه محلهها و نقاط اصلی این شهر سری بزنیم و از نزدیک آنها را ببینیم. این وضع در سالهای اخیر متفاوت شده است.
کردستان بهصورتی فزاینده در مسیر گسترش شهرها حرکت کرده و ساختوسازها با سرعت گسترش یافته است. در این میان محلههای بیشتری در سنندج ایجاد شده و این شهرچهره جدیدی به خود گرفته است. وقتی از بام آبیدر به چهره شهر نگاه میکنیم، این تفاوت بیشتر نمایان میشود؛ موضوعی که در بیشتر شهرهای استان قابل مشاهده است.
گرایش روزافزون مهاجران و قشرهای کم درآمد جامعه به اسکان در مناطق فرسوده شهری به معضلات این مناطق میافزاید و فراهم نشدن بستر شهرنشینی از دیگر موارد تأثیرگذار در به وجود آمدن بافتهای نامنظم و فرسوده پیرامون و درون شهر به شمار میرود.
این آسیبها به حدی است که مردم همسو با نظر کارشناسان شهری با نگاهی به این معلولها بر ضرورت بهسازی و نوسازی این مناطق تأکید جدی دارند. تراکم جمعیت، افزایش مهاجرت و به دنبال آن گسترش شهرنشینی بر ضرورت تغییر در مبلمان شهری میافزاید. در این میان بافتهای فرسوده از عوامل اصلی اجرا نشدن روشهای تازه مدیریت شهری در شهرسازی هستند.
گسترش حوزه شهری در کنار مزایا و امتیازهای ویژه، چالشهایی نیز دارد که از پدیدههایی به نام حاشیهنشینی و گسترش بافت غیراصولی و فرسوده ناشی میشود و جای خود را در مرکز استان باز میکند و مشکلات ریز و درشتی به همراه میآورد. حاشیهنشینی از معضلات اجتماعی به شمار میرود و با خود تبعات منفی زیادی به همراه دارد.
حاشیهنشینی نوعی زندگی است که با شیوههای زندگی شهری و روستایی و عشایری تفاوت دارد. ساکنان در این مناطق با ویژگیهای اجتماعی و اقتصادی ویژه خود که بافت معینی را به وجود آورده اند در کنار ساکنان بافت اصلی شهر زندگی میکنند.
حاشیهنشینان در کنار ساکنان جامعه شهری زندگی میکنند، اما ازنظر درآمد و بهرهگیری از امکانات و خدمات در شرایط نامطلوبی به سر میبرند. این ساکنان بیشتر براثر عواملی مانند فقر و بیکاری و عوامل جذبکننده شهری از روستا، ایل و شهر کوچ میکنند و به شهر رو میآورند.
از آنجا که بیشتر این گروهها بیسوادند و آمادگی جذب شدن به بازارکار شهر را ندارند، به حاشیه شهر و محلههای بافت فرسوده رانده میشوند.
این موضوع در کردستان سبب ایجاد کانونهایی برای بروز انواع آسیبهای اجتماعی شده است و نگاهی اجمالی به وضع موجود به روشنی پرده از واقعیتی برمیدارد که با نگاه رویایی و آرمان گرایانه بسیاری ازمسئولان مربوط فاصله دارد.
دراین مناطق انواع بزهکاریها را میتوان سراغ گرفت. جوانان حاشیهنشین با هنجارهای ویژه روستایی عازم مرکز شهر میشوند تا شغلی برای خود دست و پا کنند و با توجه به فقدان تخصص و آموزش کافی، بیشتر به دستفروشی، سیگارفروشی و مانند آن میپردازند.
حاشیهنشینی و گسترش بافت فرسوده در برخی از مناطق و محلههای سنندج و شهرهای مختلف استان، تبعات نامطلوبی به دنبال دارد. مسئولان باید هرچه سریعتر با انجام برنامهریزیهای موردنیاز، پیگیری جدی و اتخاذ راهکارهای مناسب، این مشکل را رفع کنند.
یادداشت: مهوش رحیمی